Trądzik niemowlęcy występuje w postaci krostkowatej wysypki na twarzy (najczęściej na policzkach, rzadziej w okolicach brody i czoła) u dzieci w wieku od narodzin do ukończenia 1. roku życia. W niektórych opracowaniach tematu spotyka się podział osobno na trądzik noworodkowy (od 1 dnia do 4 tyg. życia) i trądzik niemowlęcy (od zakończenia 1 miesiąca do 1 r. ż.)
Trądzik niemowlęcy przypomina zmiany skórne u nastolatków. W obrębie nasady czerwonych krostek widoczne są białe punkciki. Podczas ostrego przebiegu mogą pojawiać się nawet wypryski ropne lub torbiele. Zazwyczaj znika samoczynnie z czasem, ale są też przypadki, kiedy nie ustępuje szybko, ma cięższy przebieg i wówczas wiąże się z ryzykiem pozostawienia blizn.
Czy to na pewno trądzik niemowlęcy?
Niekiedy trądzik niemowlęcy łatwo pomylić z potówkami, alergiami lub innymi chorobami wieku niemowlęcego, tj.:
- zakażeniem bakteryjnym, wirusowym i grzybiczym,
- prosakami,
- przerostem gruczołów łojowych,
- skazą białkową,
- reakcją polekową.
Zanim zaczniemy diagnozować, z jakim rodzajem wykwitów u dziecka mamy do czynienia, warto samemu sprawdzić inne części ciała niemowlaka. Dlaczego? Ponieważ trądzik niemowlęcy będzie występował tylko w okolicach twarzy. To prosta, a cenna wskazówka dla rodziców.
Trądzik niemowlęcy – przyczyny i diagnostyka
Kolejny krok w diagnozowaniu trądziku wykonuje już lekarz, najczęściej wystarcza konsultacja pediatryczna, niekiedy – przy ostrzejszym przebiegu trądziku – zaangażowany jest też dermatolog lub endokrynolog dziecięcy.
Wśród lekarzy nie ma pewności co do tego, jakie są przyczyny trądziku u niemowląt. Istnieją przypuszczenia, że czynnikiem odpowiadającym za jego rozwój jest bierny transport matczynych hormonów do płodu. U kobiet w ciąży występuje podwyższony poziom męskich hormonów zwanych androgenami. Wówczas androgeny przekazywane są z organizmu matki do organizmu maluszka poprzez łożysko, które łączy oba układy krwionośne. Hormony te mogą być również przekazywane dziecku w okresie laktacji, wraz z mlekiem matki. Androgeny powodują nadmierną pracę gruczołów łojowych, co w konsekwencji może prowadzić właśnie do powstania wysypki na twarzy niemowlaka. Z kolei niektórzy pediatrzy uważają, że za krostki na twarzy niemowlaka odpowiadają uwarunkowania genetyczne lub reakcje alergiczne na występujące na skórze drożdże Malassezia.
W związku z tym trwają dyskusje, czy wszystkie dzieci z trądzikiem niemowlęcym wymagają kontroli endokrynologicznej. Wydaje się, że nie. Wśród wielu badanych niemowląt z różnych ośrodków medycznych nie wykazano nieprawidłowości hormonalnych. Natomiast większość niemowląt z trądzikiem powinno zostać poddanym szczegółowemu badaniu klinicznemu w kierunku hiperandrogenemii, a w przypadku jakichkolwiek innych objawów, dalszym badaniom.
Jak pomóc dziecku z trądzikiem niemowlęcym?
Na początek uspokajamy, że na szczęście trądzik niemowlęcy nie boli, nie piecze, nie swędzi. Dziecko nie odczuwa przykrych dolegliwości z nim związanych, to co niepokoi, to wygląd twarzy maluszka.
Co w tej sytuacji mogą zrobić zatroskani rodzice? Na pewno warto uzbroić się w cierpliwość i spokój. Choć jest to trudne, bo chciałoby się jak najszybciej rozwiązać problem, to nie należy podejmować pochopnych kroków, gdyż niektóre metody zwalczania krostek u niemowląt mogą działać drażniąco na ich delikatną skórę.
To, co na pewno warto zrobić, to trzymać się poniższych zasad. Złagodzą one przebieg trądziku niemowlęcego i mogą pomóc rozwiązać problem.
Trądzik niemowlęcy – jak z nim postępować?
- unikaj przegrzania dziecka – troska o wychłodzenie niemowlaka jest całkiem racjonalna i zrozumiała, ale nie należy przesadzać w drugą stronę. Przegrzanie dziecka zbyt dużą ilością ubranek czy zbyt wysoką temperaturą w pomieszczeniu może wywołać trądzik niemowlęcy lub go nasilić. Gdy dojdzie do przegrzania, zaleca się stosowanie zimnych okładów na twarz maluszka;
- zrezygnuj z oleistych preparatów – tłusty film podrażnia twarz maluszka i utrudnia skórze oddychanie. Zamiast tego zaleca się stosowanie jak najłagodniejszego mydła dla dzieci i delikatnych kremów nawilżających;
- pierz ubranka w delikatnym proszku – silne detergenty oraz sztuczne materiały, z których zrobione są niektóre ubranka, mogą podrażniać skórę;
- pielęgnuj okolicę ust dziecka – dbaj o to, by była ona sucha i czysta.
Trądzik dziecięcy można potraktować też jako lekcję cierpliwości dla rodziców. Kiedy skóra bobasa się buntuje, warto nauczyć się obserwować dziecko i reagować z cierpliwością i spokojem.
Czytaj więcej o pierwszych tygodniach życia dziecka
„Tam gdzie matka wybacza sobie, że jest tylko człowiekiem, tam ziemia trochę oddycha”
Bolesne bąbelki – czyli o kolkach niemowlęcych
Bądźmy w kontakcie