Jak działają tzw. zastrzyki odchudzające?

Łudząco podobnie do hormonu o nazwie GLP-1, wydzielanego w jelitach, który – mówiąc w pewnym uproszczeniu – hamuje uczucie głodu, a wydłuża uczucie sytości.

Leki te naśladują swoim działaniem hormon GLP-1, dlatego też nazywane są analogami lub agonistami GLP-1.

Co dokładnie dzieje się w organizmie w wyniku działania hormonu GLP-1 lub zastrzyku z jego analogiem?

Następuje wtedy szereg procesów metabolicznych, a wśród nich:

  • wzrost wydzielania insuliny,
  • ograniczanie uwalniania glukagonu,
  • zmniejszenie insulinooporności,
  • hamowanie opróżniania żołądka oraz poposiłkowej sekrecji soku żołądkowego,
  • aktywacja brązowej tkanki tłuszczowej.

W konsekwencji pacjent dłużej czuje się syty, mniej zjada i zaczyna tracić na wadze.

Jak w Polsce wygląda praktyka leczenia otyłości przy pomocy agonistów GLP-1?

W praktyce najczęściej stosowane są 3 preparaty:

  1. Liraglutyd (stosowany codziennie).
  2. Semaglutyd (dawkowanie 1 x w tygodniu)
    oraz
  3. Dulaglutyd.

Liraglutyd jako jedyny posiada wskazania rejestracyjne do terapii otyłości. Semaglutyd i dulaglutyd stosowane są w jej leczeniu na zasadach off-label.

Czy zastrzyki odchudzające są skuteczne?

Liraglutyd
W badaniach klinicznych po 56 tygodniach stosowania dał wynik utraty masy ciała o 5% lub więcej wystąpiła u 54,3% stosujących go pacjentów (w dawce 3,0 mg), zaś o 10% i więcej u 25,2%. Średni spadek masy ciała wynosił natomiast 8,4 ± 7,3 kg.

Semaglutyd
Semaglutyd w dawce 2,4 mg na tydzień, po 68 tygodniach, okazał się (wg badania STEP-1) skuteczny w zmniejszeniu masy ciała u osób z otyłością lub nadwagą (bez cukrzycy) średnio o 14,9%. U 89% pacjentów stosujących semaglutyd zaobserwowano zmniejszenie masy ciała o co najmniej 5%. Średni spadek masy ciała wynosił 15,3 kg.

Efekty terapii

Potwierdzeniem skuteczności farmakoterapii jest redukcja wyjściowej masy ciała o ≥ 5% w okresie trzymiesięcznego leczenia z zastosowaniem leku w dawce terapeutycznej. Wdrożenie farmakoterapii nie zwalnia jednak, a wręcz zobowiązuje do dalszego prowadzenia kompleksowej terapii niefarmakologicznej, wśród której konieczna jest odpowiednia dieta i codzienny wysiłek fizyczny.

Działania niepożądane zastrzyków odchudzających

Do najczęstszych działań niepożądanych analogów GLP-1 należą:

  • nudności,
  • wymioty,
  • biegunka
    oraz
  • objawy dyspeptyczne.

Rzadsze to:

  • ostre zapalenie trzustki,
  • kamica żółciowa,
  • zapalenie pęcherzyka żółciowego,
  • odwodnienie,
  • hipoglikemia.

Objawy ze strony przewodu pokarmowego zwykle ustępują po kilku tygodniach stosowania leku.

Celem uniknięcia nasilonych działań niepożądanych dawkę leku należy zwiększać stopniowo oraz unikać spożywania obfitych i tłustych posiłków podczas przyjmowania zastrzyków.

Dla kogo są zastrzyki odchudzające?

Zgodnie z rekomendacjami, terapię farmakologiczną może zlecić wyłącznie lekarz (np. endokrynolog, diabetolog). Wskazaniami do leczenia analogami GLP-1 są:

  • otyłość (BMI ≥30 kg/m2)
    albo
  • nadwaga (BMI ≥27 kg/m2) współwystępująca z co najmniej 1 chorobą zaliczaną do powikłań otyłości, np. dyslipidemią, cukrzycą typu 2, POChP, u dotychczas nieskutecznie leczonego niefarmakologicznie chorego, u którego nie występują przeciwwskazania do takiej formy terapii.