Jak działają tzw. zastrzyki odchudzające?
Łudząco podobnie do hormonu o nazwie GLP-1, wydzielanego w jelitach, który – mówiąc w pewnym uproszczeniu – hamuje uczucie głodu, a wydłuża uczucie sytości.
Leki te naśladują swoim działaniem hormon GLP-1, dlatego też nazywane są analogami lub agonistami GLP-1.
Co dokładnie dzieje się w organizmie w wyniku działania hormonu GLP-1 lub zastrzyku z jego analogiem?
Następuje wtedy szereg procesów metabolicznych, a wśród nich:
- wzrost wydzielania insuliny,
- ograniczanie uwalniania glukagonu,
- zmniejszenie insulinooporności,
- hamowanie opróżniania żołądka oraz poposiłkowej sekrecji soku żołądkowego,
- aktywacja brązowej tkanki tłuszczowej.
W konsekwencji pacjent dłużej czuje się syty, mniej zjada i zaczyna tracić na wadze.
Jak w Polsce wygląda praktyka leczenia otyłości przy pomocy agonistów GLP-1?
W praktyce najczęściej stosowane są 3 preparaty:
- Liraglutyd (stosowany codziennie).
- Semaglutyd (dawkowanie 1 x w tygodniu)
oraz - Dulaglutyd.
Liraglutyd jako jedyny posiada wskazania rejestracyjne do terapii otyłości. Semaglutyd i dulaglutyd stosowane są w jej leczeniu na zasadach off-label.
Czy zastrzyki odchudzające są skuteczne?
Liraglutyd
W badaniach klinicznych po 56 tygodniach stosowania dał wynik utraty masy ciała o 5% lub więcej wystąpiła u 54,3% stosujących go pacjentów (w dawce 3,0 mg), zaś o 10% i więcej u 25,2%. Średni spadek masy ciała wynosił natomiast 8,4 ± 7,3 kg.
Semaglutyd
Semaglutyd w dawce 2,4 mg na tydzień, po 68 tygodniach, okazał się (wg badania STEP-1) skuteczny w zmniejszeniu masy ciała u osób z otyłością lub nadwagą (bez cukrzycy) średnio o 14,9%. U 89% pacjentów stosujących semaglutyd zaobserwowano zmniejszenie masy ciała o co najmniej 5%. Średni spadek masy ciała wynosił 15,3 kg.
Efekty terapii
Potwierdzeniem skuteczności farmakoterapii jest redukcja wyjściowej masy ciała o ≥ 5% w okresie trzymiesięcznego leczenia z zastosowaniem leku w dawce terapeutycznej. Wdrożenie farmakoterapii nie zwalnia jednak, a wręcz zobowiązuje do dalszego prowadzenia kompleksowej terapii niefarmakologicznej, wśród której konieczna jest odpowiednia dieta i codzienny wysiłek fizyczny.
Działania niepożądane zastrzyków odchudzających
Do najczęstszych działań niepożądanych analogów GLP-1 należą:
- nudności,
- wymioty,
- biegunka
oraz - objawy dyspeptyczne.
Rzadsze to:
- ostre zapalenie trzustki,
- kamica żółciowa,
- zapalenie pęcherzyka żółciowego,
- odwodnienie,
- hipoglikemia.
Objawy ze strony przewodu pokarmowego zwykle ustępują po kilku tygodniach stosowania leku.
Celem uniknięcia nasilonych działań niepożądanych dawkę leku należy zwiększać stopniowo oraz unikać spożywania obfitych i tłustych posiłków podczas przyjmowania zastrzyków.
Dla kogo są zastrzyki odchudzające?
Zgodnie z rekomendacjami, terapię farmakologiczną może zlecić wyłącznie lekarz (np. endokrynolog, diabetolog). Wskazaniami do leczenia analogami GLP-1 są:
- otyłość (BMI ≥30 kg/m2)
albo - nadwaga (BMI ≥27 kg/m2) współwystępująca z co najmniej 1 chorobą zaliczaną do powikłań otyłości, np. dyslipidemią, cukrzycą typu 2, POChP, u dotychczas nieskutecznie leczonego niefarmakologicznie chorego, u którego nie występują przeciwwskazania do takiej formy terapii.