„Czuję się jak balon”, „nie mogę dopiąć spódnicy”, „mam chyba z 5 kg więcej” – to hasła, które padają w moim gabinecie podczas rozmów z pacjentkami. Kobiety podejrzewające u siebie nadmiar wody w organizmie uskarżają się dodatkowo na uczucie ciężkości nóg. Zwykle szukają też przyczyn nadmiernej masy ciała. Przewodnienie wydaje się dobrym wytłumaczeniem przytycia, zwłaszcza wtedy, kiedy nadwagi nie udaje się skorygować dietą czy ćwiczeniami.

Popularne reklamy preparatów usuwających nadmiar wody z organizmu, przez co w domyśle wspomagających odchudzanie, kierowane są do kobiet. Przydatność tych środków, podobnie jak i skuteczność, budzi wątpliwości.

Woda – substancja życia

Woda jest niezbędna do życia każdego organizmu, jest obecna we wszystkich komórkach, które składają się na nasze ciało, a także pomiędzy nimi. Zawartość wody u kobiet stanowi około 55% masy ciała. Nic więc dziwnego, że każde wahanie ilości wody w organizmie powoduje pogorszenie samopoczucia, a także widoczne zmiany w wyglądzie ciała. Istotne jest też to, że niemal każda choroba w pewien sposób zaburza gospodarkę wodną.

Nadmiar wody w organizmie – co robić?

W pewnych sytuacjach gromadzenie się niewielkiej ilości płynów w organizmie jest procesem fizjologicznym i nie wymaga leczenia. To, co jest ważniejsze i na co należy zwrócić uwagę, to nasilone przewodnienie, które może być nie tylko powodem zwiększonej masy ciała, ale też alarmującym objawem poważnych schorzeń. Nasilonego przewodnienia nie leczymy preparatami bez recepty z reklam, wymaga ono konsultacji lekarskiej.

Przewodnienie jest stanem, w którym z różnych przyczyn w organizmie gromadzi się nadmiar wody. Może być ona zlokalizowana wewnątrz naczyń krwionośnych, w miąższu tkanek lub w jamach ciała np. w otrzewnej u chorych z wodobrzuszem. Objawy nadmiaru płynów w organizmie zależą od tego jak bardzo jest on nasilony. W stanach łagodnych będą to niewielkie obrzęki umiejscowione najczęściej na kończynach dolnych, czasami zauważane też na plecach, twarzy czy powiekach. Poważne schorzenia związane z retencją wody mogą doprowadzić do rozwoju duszności i zaburzeń świadomości, a także dolegliwości z przewodu pokarmowego spowodowanych obrzękiem jelit. Najczęściej jednak w takich sytuacjach przewodnienie nie jest jedynym objawem chorobowym, dlatego tym bardziej wymaga interwencji lekarskiej i diagnostyki.

Nadmiar wody – jakie są przyczyny?

Towarzystwa naukowe zajmujące się prawidłowym odżywianiem, lekarze, trenerzy fitness, dietetycy zachęcają do picia dużej ilości wody każdego dnia. Czy to możliwe, żeby doprowadzić w ten sposób do nadmiaru płynów i “zatruć się” wodą? Okazuje się, że jest to możliwe, ale zdarza się bardzo rzadko, głównie u sportowców, którzy podczas intensywnego treningu wypijają bardzo dużą ilość wody i płynów izotonicznych w krótkim czasie. U zdrowych osób wypicie od 2 do 3, a w gorące dni nawet 4 litrów wody na dobę, nie powinno wywołać żadnych negatywnych skutków. Tę przyczynę przewodnienia możemy więc odrzucić.

Uczucie gromadzenia się nadmiaru płynu w organizmie, obrzęku całego ciała, a także niewielki przyrost masy ciała często jest zauważany przez kobiety w drugiej fazie cyklu miesiączkowego, a także podczas ciąży. To nie do końca pożądane przez nas zjawisko, jest jednak naturalne i związane z prawidłowym działaniem progesteronu. Nie wymaga leczenia i nie świadczy o istnieniu zaburzeń stanu zdrowia. Warto jednak zasięgnąć rady lekarza, jeżeli obrzęki nagle się nasiliły lub utrudniają normalne funkcjonowanie. U części kobiet problem gromadzenia wody pojawia się także podczas stosowania antykoncepcji hormonalnej. Takie dolegliwości również warto zgłaszać w czasie wizyt u ginekologa, być może konieczne będzie dopasowanie innego preparatu.

Nadmiar płynów w organizmie może być jednak objawem bardzo poważnych, zagrażających życiu schorzeń związanych najczęściej z uszkodzeniem nerek i serca, a także z niedoborem białka w organizmie. Do najczęstszych chorób prowadzących do przewodnienia należą:

  • niewydolność serca
  • niewydolność nerek
  • przewlekła choroba nerek
  • marskość wątroby
  • niedożywienie
  • hiperkortyzolemia
  • hiperaldosteronizm
  • zespół nieadekwatnego wydzielania wazopresyny (SIADH) towarzyszący uszkodzeniom mózgu i niektórym chorobom nowotworowym

Kiedy zgłosić się do lekarza?

Skoro przewodnienie może być zarówno częścią normalnego funkcjonowania organizmu kobiety, jak i objawem różnych chorób, kiedy należy się zgłosić do lekarza z takim problemem?

Przede wszystkim warto na co dzień obserwować swoje ciało – jak zachowuje się w czasie cyklu, po spożyciu różnego typu pokarmów czy w związku z przyjmowanymi lekami. To ułatwi nam rozpoznanie nowych, niepokojących zdarzeń, które mogą świadczyć o rozwoju poważniejszych chorób.

Alarmującym objawem jest zawsze nagłe pojawienie się nasilonych obrzęków czy gwałtowny przyrost masy ciała pomimo braku zmiany diety albo zaprzestania aktywności fizycznej. Po pomoc do lekarza trzeba się zwrócić tym bardziej, jeśli odczuwamy dodatkowo inne niepokojące dolegliwości – osłabienie, ciągłe zmęczenie, zawroty głowy, duszność, kołatania serca itd. W takich sytuacjach leczenie się na własną rękę np. za pomocą suplementów diety może okazać się nie tylko nieskuteczne, ale też szkodliwe, jeżeli opóźni diagnostykę albo podjęcie skutecznej terapii.

 

Bądźmy w kontakcie