Nie ma co do tego wątpliwości – mleko mamy to najlepszy sposób żywienia noworodka i niemowlęcia. Żadne, nawet najdroższe, najbardziej rozreklamowane i wychwalane mleko modyfikowane nie jest w stanie odtworzyć unikatowego i zmiennego składu mleka kobiecego.

Czy więc kobiety, które z różnych przyczyn nie mogą lub nie chcą karmić swojego dziecka piersią, są gorszymi matkami?

Czy skazują swoje dzieci na gorszy rozwój?

Czy mają prawo być oceniane i krytykowane?

Nie.

Niezależnie od powodu, dla którego mama decyduje się na mieszankę mleczną, jest ona mamą dobrą i kochającą, a jej dziecko będzie najedzone i szczęśliwe. Czy nie o to właśnie chodzi?

Przejdźmy do teorii.

Przeciwwskazania do karmienia piersią

Jakie są bezwzględne przeciwwskazania do karmienia piersią?

Ze strony dziecka:

  • klasyczna galaktozemia (częstość w Europie około 1:30 000 – 1:40 000/rok),
  • wrodzony niedobór laktazy (choroba opisywana bardzo rzadko).

Względne przeciwwskazania do karmienia piersią

Karmienie piersią względnie przeciwwskazane jest w przypadku:

  • ciężkiego stanu dziecka,
  • rozszczepu podniebienia utrudniającego ssanie,
  • wyniszczenia,
  • niektórych wad serca,
  • kiedy wysiłek związany ze ssaniem jest zbyt dużym obciążeniem dla niemowlęcia.

Przeciwwskazania do karmienia piersią ze strony mamy:

  • zakażenie wirusem HIV (w krajach rozwiniętych),
  • zakażenie wirusem HTLV-1 i HTLV-2,
  • czynna, nieleczona gruźlica,
  • konieczność leczenia matki wybranymi lekami,
  • ciężki stan kliniczny matki,
  • ciężka choroba psychiczna uniemożliwiająca karmienie lub odciąganie pokarmu.

Co nie stanowi przeciwwskazania do karmienia piersią?

  • ostra choroba infekcyjna u matki,
  • hepatitis B u matki,
  • hepatitis C u matki,
  • zakażenie wirusem Cytomegalii u matki,
  • zakażenie herpes simplex,
  • zakażenie wirusem Epsteina-Barr u matki,
  • zapalenie gruczołów piersiowych,
  • popękane brodawki lub ból brodawek podczas karmienia,
  • zółtaczka związana z karmieniem piersią,
  • poród przez cięcie cesarskie,
  • silikonowe implanty piersi,
  • fenyloketonuria

Kiedy mama nie może lub nie chce karmić piersią, podajemy dziecku mleko modyfikowane.

Co to jest mleko modyfikowane?

Mleko modyfikowane powstaje z naturalnego mleka krowiego przetworzonego w warunkach przemysłowych. Swoim składem naśladuje skład mleka matki w taki sposób, by jakość i tempo rozwoju karmionych nim niemowląt była jak najbardziej zbliżona do obserwowanych u ich rówieśników karmionych wyłącznie mlekiem matki.

W sklepach i aptekach można znaleźć mleko początkowe – przeznaczone dla niemowląt do 6. miesiąca życia, czyli do czasu wprowadzenia produktów uzupełniających, oraz mleko następne.

Które mleko modyfikowane jest najlepsze?

Aktualnie dostępność do różnego typu mieszanek mlecznych jest ogromna. Firmy prześcigają się w działaniach marketingowych mających na celu zachęcenie do kupna produktu konkretnej marki. Co ważne – skład i wartość odżywczą wszystkich produktów dla niemowląt reguluje Dyrektywa Komisji Europejskiej, w związku z tym trudno dzielić preparaty na gorsze i lepsze. Aktualnie różnią się one pewnymi dodatkami, modyfikacjami, występowaniem nowych składników mających na celu stworzenie produktu jak najbardziej zbliżonego do mleka matki. Trudno jednak potwierdzić faktyczne zalety, czy lepsze działanie tego a nie innego mleka modyfikowanego.

Wybieramy mleko, które najlepiej będzie tolerowało nasze dziecko i które będzie odpowiadało nam swoją dostępnością i ceną.

Wybór mleka modyfikowanego powinien być skonsultowany z doradcą laktacyjnym lub pediatrą. Dobry specjalista spojrzy na kobietę i dziecko indywidualnie – na ich potrzeby, ale i będzie te potrzeby i zdrowie dziecka systematycznie kontrolować. Najprościej mówiąc oceni on, jak służy dane mleko, a po pewnym czasie sprawdzi, czy nie trzeba go zmienić na inne.

Jak prawidłowo przygotować dziecku mleko modyfikowane?

Informacje dotyczące przygotowania mleka znajdują się zawsze na jego opakowaniu, należy ich ściśle przestrzegać i pamiętać o tym, by między innymi:

  • nie przechowywać resztek mleka na kolejne karmienie,
  • mleko przygotowywać w czystej, umytej butelce, którą warto raz dziennie wysterylizować,
  • nie przechowywać gotowego mleka w podgrzewaczu lub w termosie – dużo lepiej sprawdza się przechowywanie przegotowanej wody i nasypanie do niej mieszanki mlecznej bezpośrednio przed podaniem dziecku.

Jak często karmić dziecko?

Warto pamiętać o tym, że każde dziecko jest inne, każde ma inny apetyt i inne potrzeby. Są dzieci, które wolą jeść częściej małe porcje, są też takie, które zjedzą więcej, ale karmienia będą potrzebować rzadziej. Jednym z trudniejszych zadań rodziców jest właściwe odczytanie potrzeb dziecka.

U dzieci karmionych mlekiem modyfikowanym metabolizm i opróżnianie żołądka są wolniejsze niż w przypadku dzieci karmionych mlekiem matki. Warto dbać o około 3-godzinną przerwę między posiłkami – przerwy te wraz z rozwojem dziecka będą się wydłużać, a co za tym idzie, ilość karmień będzie się zmniejszać. O zaspokojeniu głodu nie musi świadczyć pusta butelka. Wielkość porcji podana na opakowaniu mleka modyfikowanego jest tylko średnią dla całej populacji dzieci w tym wieku, a każde dziecko ma inne potrzeby. Najbardziej obiektywnym wskaźnikiem świadczącym o prawidłowym wzrastaniu dziecka jest pomiar jego wagi i długości naniesiony na siatki centylowe.

Jak karmić dziecko mlekiem modyfikowanym?

Mleko modyfikowane podajemy noworodkowi i niemowlęciu w butelce. Warto zaznaczyć, że istnieją tu bardzo zbliżone zasady, jak podczas karmienia dziecka piersią. Przede wszystkim dziecko powinno obejmować smoczek w taki sam sposób w jaki chwyta pierś podczas karmienia piersią – wargi muszą być szeroko otwarte, wywinięte i obejmować cały smoczek. Język dziecka powinien być ułożony pod smoczkiem. Dziecko karmione butelką powinno być w pozycji pionowej, butelka w pozycji poziomej. Przepływ smoczka powinien być dostosowany do wieku malucha.

Istotny jest także sposób podawania butelki – tu również stosujemy zasadę jak przy karmieniu piersią – dotykamy smoczkiem okolicy rynienki wargowej, by wyzwolić odruch szukania i otwierania buzi, smoczek wkładamy do ust lekko pod kątem, skierowany w stronę podniebienia. Należy także dbać o przerwy w jedzeniu, potrzebne do wyrównania oddechu.

Jak długo dziecko ma pić mleko z butelki?

Po 12. miesiącu życia warto oduczyć dziecko picia mleka z butelki, ponieważ smoczek może negatywnie oddziaływać na jego zgryz, uzębienie i aparat mowy. Butelkę na tym etapie najlepiej zastąpić kubkiem, stopniowo rezygnując najpierw z karmienia dziecka w ciągu dnia, następnie w nocy i wieczorem.

Do kiedy podawać dziecku mleko modyfikowane?

Jak długo dziecko powinno pić mleko modyfikowane zakładając, że nigdy nie było karmione piersią? Według aktualnych zaleceń mleko (niezależnie, czy mleko matki, czy mieszanka mleczna) powinno być podstawą żywienia dziecka do 12. miesiąca życia. Po ukończeniu roku dziecko może spożywać mleko krowie pełne.

Co z dziećmi karmionymi wcześniej wyłącznie piersią? Czy po skończeniu przez nie roku, jeśli matka już nie chce/nie może karmić piersią, należy przejść na mleko modyfikowane?

Po ukończeniu przez dziecko 12 miesięcy i zakończeniu przez mamę laktacji nie ma potrzeby podawania dziecku mleka modyfikowanego. Tak, jak wcześniej wspomniałam — możemy na tym etapie wprowadzić produkty mleka krowiego pełnego. Amerykańska Akademia Psychiatrii nie zaleca podawania mieszanki mlecznej dziecku, które ukończyło rok i przyjmuje pod postacią produktów stałych odpowiednią ilość żelaza i witamin. Potrzeby żywieniowe dziecka powinny być zaspokajane odpowiednio zbilansowaną, różnorodną dietą.

Podsumowanie

Droga Mamo, pamiętaj, że większość problemów laktacyjnych udaje się rozwiązać z pomocą odpowiednich specjalistów. Jeśli na Twojej „mlecznej drodze” pojawią się problemy, zadbaj o kontakt z certyfikowanym doradcą laktacyjnym. Jeśli chcesz karmić piersią, taki specjalista pomoże Ci o to zawalczyć. Jeśli natomiast nie możesz lub nie chcesz karmić dziecka swoim mlekiem, nie obwiniaj się. Nigdy nie daj sobie wmówić, że jesteś gorsza, leniwa, wygodna. Każda z nas, niezależnie od tego co przynosi nam życie i jakie decyzje podejmuje, jest dla swojego dziecka najlepszą matką na świecie i nikt i nic nie jest w stanie tego zmienić, a już na pewno nie plastikowy smoczek i butelka.

Martyna Jencz

 

Bądźmy w kontakcie